تحفة‌الحبیب

پاره‌ای از متن:

«تحفةالحبیب» ازمنظر زمان تاریخی درست همان محدوده‌ای را در بر می‌گیرد که تألیف سترگ و گرانسنگ دیگر علامه فیض‌محمد کاتب یعنی سراج‌التواریخ در بر دارد، اما میان این دو اثر از دیدگاه‌های گونه‌گون تفاوت بسیار وجود دارد که در جای خود بدان پرداخته می‌شود. هر دو کتاب از ابتدای حکومت سدوزایی‌ها آغاز می‌شود؛ سراج‌التواریخ تا پایان حکومت امیر حبیب‌الله خان و امارت شش روزه‌ی نصرالله خان و اعلان پادشاهی امیر امان‌الله خان ادامه می‌یابد ولی تحفة‌الحبیب حوادث دوره‌ی محمدزایی‌ها را تا قرار گرفتن امارت بر امیرعبدالرحمن خان (۱۲۹۸ ق) دنبال می‌کند. فیض‌محمد در پایان این بخش از کتاب – که خاتمه‌ی مجلّد دوم تحفةالحبیب است – وعده می‌دهد که حوادث سراسر دوره‌ی حکومت امیر عبدالرحمن خان را تا زمان تألیف کتاب در مجلّد جداگانه به نگارش در آورد. ظاهراً این وعده تحقق نیافته است و کسی در جایی از این مجلّد که می‌توانست جلد سوم تحفةالحبیب باشد، نشانی نداده است.