تفسیر کابلی (در شش جلد)

تفسير كابلى، ترجمه و تفسير مختصرى از آيات قرآن‌كريم به قلم محمود حسن ديوبندى مى‌باشد. اين ترجمه، از زبان اردو به زبان فارسى درى صورت گرفته است.  

كتاب در شش جلد تنظيم شده است؛ بدين‌صورت كه از فاتحةالكتاب تا آيه ۱۴۷ سوره‌ی نساء در جلد اول، از آيه ۱۴۸ سوره‌ی نساء تا آيه ۹۳ سوره‌ی توبه در جلد دوم، از آيه ۹۴ سوره‌ی توبه تا آيه‌ی ۷۴ سوره‌‌ی كهف در جلد سوم و...

مقدمه‌ی مفصلى به قلم دكتر ارشد راشد، پيرامون علوم قرآن، در ابتداى كتاب آمده است. در اين مقدمه، به موضوعاتى همچون اعجاز قرآن، علوم قرآن، تاريخ جمع‌آوری قرآن، ترتيب نزول قرآن، سوره‌هاى مكى و مدنى، خصوصيات و فوايد مكى و مدنى در قرآن، تقسيمات كلمات و حركات و سكنات قرآن، قاريان قرآن و قراء سبعه، تاريخ تفسير و طبقات مفسرين، تفسير به مأثور و تفسير به رأى، حفظ و تلاوت قرآن و آداب تلاوت قرآن پرداخته شده است.

از ترجمه‌ی آيات، به صورت تحت‌اللفظى بوده و در ذيل آيات قرار گرفته و تفسير مختصر آيات، پس از آنها آمده است.

از جمله‌ی مطالبى كه در كتاب، بدان پرداخته شده، مسأله‌ی اعجاز قرآن مى‌باشد. بحث پيرامون اعجاز قرآن، از مهم‌ترين بحث‌هاى قرآنى است كه در واقع، جوهر تمام علوم قرآنى را تشكيل مى‌دهد. به نظر نویسنده، نزول تدريجى قرآن كريم در مدت بيست‌ سال و اندى، خود مبين عجز و تسليم شدن عرب در اوج فصاحت و بلاغت‌شان و همين‌طور تا امروز و تا قيامت مى‌باشد.

نویسنده در تدوين اين اثر، از منابع و كتب ارزشمندى استفاده كرده است كه از آن جمله است: ترجمه‌ی قرآن‌كريم شاه‌ولى‌الله محدث دهلوى؛ «تفسير القرآن العظيم» تأليف عمادالدين ابوالفداء قرشى؛ «تفسير قرآن كريم» اثر مولانا محمود الحسن ديوبندى و مولانا شبير احمد عثمانى؛ «تفسير في ظلال القرآن» نوشته‌ی شهيد سير قطب؛ «صحيح البخارى»؛ «صحيح مسلم»؛ «منازل العرفان في علوم القرآن» تأليف مولانا محمد مالك كاندهلوى؛ «إعجاز القرآن» تأليف مصطفى صادق رافعى؛ «مباحث في علوم القرآن» اثر مناع القطان.

فهرست مطالب هر جلد، در ابتداى همان جلد آمده است. در پاورقى‌ها، توضيح و ترجمه برخى از كلمات متن ذكر شده است.