نقد شکسپیر

بن ‏جانسون نمایشنامه‏نویس و منتقد برجسته‏ و سخت‏گیر عصر الیزابتکه به آسانی کسی را نمی‏ستود، درام‏نویس و شاعر هم‏عصرش ویلیام شکسپیر را نویسنده‏ای "برای تمام زمانه‏ها" خوانده بود. بعدها برنار دشاو ‏به کنایه و با اشاره به این سخنِ بن‏ جانسون، شکسپیر را نویسنده‏ای "برای یک بعد از ظهر" خواند. تولستوی و ولتر هم به شکسپیر حمله کرده‏اند اما دوستداران این درام‏نویس در میان منتقدان برجسته‏ی دنیا آنقدر فراوان و درخشش آثارش چنان خیره‏کننده است که نوشته‏های نویسندگانی نظیر شاو و تولستوی درباره‏ی او را گستاخانه و مصداق‏هایی از "حرمت‏شکنیِ محض" خوانده‏اند. ظاهراً تولستوی نسبت به شکسپیر بدبین‏تر بوده لیکن موضع شاو این طور نبود. به نظر می‏رسد که این گزاره که شکسپیر نویسنده‏ای است "برای یک بعد از ظهر" بیشتر واکنشی خشمگینانه به حجم بی‏کران سخنانی است که در ستایش اغراق‏آمیز ‏از شکسپیر منتشر می‏شد. گویا شاو که خود دانش وسیع درباره‏ی جوهر کار شکسپیر داشت سعی کرده ‏که با نقد‏های تند و تیزش به دیگران بفهماند که شکسپیر را باید در معبد نقد پرستش کرد. او خود گفته بود که خطاست اگر شکسپیر را «به سانِ نیمه‏خدای خطاناپذیر پرستش کنیم». ادوین ویلسون که مجموعه‏ی نوشته‏های انتقادی شاو بر آثار شکسپیر را در کتابی مستقل فراهم و منتشر کرده به صراحت گفته که این نویسنده‏ی رُک‏گو به مثابه‏ی یک مبارز و مُبلغ، سعی می‏کرده با توسل به اغراق، سخنش را به کرسی بنشاند. ویلسون به سخن خود شاو در این زمینه استناد کرده که گفته: «اغراق کردن به صورت اعجاب‏آوری درباره‏ی چیزی به منظور اینکه مردم به آن گوش دهند و مطابق آن عمل کنند همیشه یک ضرورت بوده است و من عادتاً و عمداً به آن متوسل می‏شوم.» ویلسون در ادامه می‏گوید: «ممکن است این [روش] گمراه کننده و نامنصفانه باشد اما نباید کسی جز افراد بی‏تجربه را به کژراهه سوق دهد.»